Mua ô tô hybrid chọn HEV hay PHEV?

Thị trường ô tô phân khúc hybrid đang sôi động, khi có thêm sự xuất hiện của những mẫu xe mới. Mua xe hybrid nên chọn xe HEV hay PHEV?

Ô tô sử dụng công nghệ hybrid, cơ bản được phân thành 2 loại: không có sạc ngoài (HEV – viết tắt của Hybrid Electric Vehicle) và có sạc ngoài (PHEV – viết tắt của Plug-in Hybrid Electric Vehicle). Xe HEV sử dụng cả động cơ điện và động cơ đốt trong, nhưng không thể sạc từ nguồn điện bên ngoài. Khi khởi động, xe dùng động cơ điện, khi đạt tốc độ, động cơ đốt trong sẽ hoạt động. Như vậy sẽ giúp xe đi được quãng đường xa hơn, so với xe sử dụng động cơ xăng thông thường. Động cơ đốt trong sẽ tạo ra điện để sạc cho pin xe, hoặc năng lượng được tái tạo để nạp vào pin, mỗi khi đạp phanh xe, giúp tiết kiệm nhiên liệu và giảm khí thải. Còn xe PHEV cũng là sự kết hợp giữa động cơ điện và động cơ đốt trong, khi đầy pin xe chỉ sử dụng động cơ điện, hết pin chuyển qua sử dụng động cơ đốt trong. Pin của xe PHEV lớn hơn xe HEV nên đi xa hơn, pin xe PHEV được sạc bằng cách cắm vào nguồn điện bên ngoài. Ngoài ra, pin xe PHEV cũng được sạc thông qua tái tạo năng lượng khi phanh.

Theo giới chuyên môn, xe PHEV chỉ đạt được lợi ích tối ưu khi pin được sạc đầy hàng ngày. Không giống như xe thuần điện (EV), việc sạc của xe PHEV là không bắt buộc, nó có thể hoạt động hàng ngày chỉ với động cơ xăng nhưng như vậy sẽ tiêu tốn nhiên liệu, bởi pin lớn làm trọng lượng xe nặng hơn.

Các thử nghiệm cho thấy xe PHEV tiết kiệm nhiên liệu kém hơn đáng kể so với xe HEV tương đương, khi không sạc pin. Như vậy, cũng có nghĩa là muốn tối ưu lợi ích thì khách hàng mua xe PHEV sẽ cần có nơi để xe và có nguồn điện để cắm sạc, còn với xe HEV thì không.

Consumer Reports, tạp chí chuyên đánh giá sản phẩm của Mỹ, đã tiến hành cuộc khảo sát hơn 330.000 chủ sở hữu ô tô gồm các mẫu xe từ năm 2000 đến năm 2024, về những vấn đề gặp phải, liên quan đến động cơ, hộp số, động cơ điện, hệ thống thông tin giải trí… Kết quả khảo sát cho thấy xe PHEV có độ tin cậy tệ nhất, với số vấn đề người dùng gặp phải trong quá trình sử dụng cao hơn 146% so với xe chạy bằng động cơ đốt trong (ICE) truyền thống, trong khi xe HEV đạt độ tin cậy nhất, ít vấn đề hơn 26% so với xe ICE.

Theo Consumer Reports điều này cũng không có gì bất ngờ, bởi HEV là công nghệ hybrid ra đời sớm và được hoàn thiện trong nhiều năm, trong khi PHEV là công nghệ ra đời sau. Hơn nữa PHEV không chỉ mang các vấn đề của ô tô điện mà còn nhồi nhét cả động cơ đốt trong phức tạp của dòng xe truyền thống vào một không gian hạn chế.

Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) hiện hành của Việt Nam quy định: xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện, năng lượng sinh học, trong đó tỷ trọng xăng chiếm không quá 70% số năng lượng sử dụng, được ưu đãi thuế suất thuế TTĐB bằng 70% mức thuế suất dành cho xe cùng loại. Như vậy, với quy định này, hiện chỉ những ô tô chạy xăng kết hợp với năng lượng điện (sạc ngoài) như xe PHEV mới được hưởng ưu đãi thuế. Còn xe HEV, có năng lượng điện được chuyển hoá từ nhiên liệu xăng, không có sạc ngoài, không được hưởng ưu đãi thuế. Tức là thuế TTĐB với xe HEV hiện ngang bằng xe chạy xăng, dầu thông thường.

Tuy nhiên, Dự thảo sửa đổi Luật thuế TTĐB đang gây chú ý khi đề xuất ưu đãi cho xe hybrid không phân biệt HEV và PHEV, bằng 70% thuế suất đối với xe chạy xăng, dầu thông thường. Nếu được thông qua, sẽ tạo cú hích lớn cho sự phát triển của xe HEV tại Việt Nam. Thuế TTĐB giảm sẽ giúp xe HEV có điều kiện giảm giá bán. Giá bán giảm thì số tiền nộp lệ phí trước bạ cũng giảm theo, nhiều mẫu xe sẽ giảm chi phí tới cả trăm triệu đồng. Còn xe PHEV hiện đã được hưởng thuế ưu đãi bằng 70% mức thuế suất dành cho xe xăng thông thường, dự báo giá sẽ không thay đổi nhiều trong thời gian tới.

Hiện tại trên thị trường ô tô phân khúc xe phổ thông có hơn 10 mẫu xe hybrid các loại và con số này đang tiếp tục tăng lên. Số liệu bán hàng của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho thấy, năm 2024, doanh số bán xe hybrid phân khúc phổ thông đạt 9.848 xe, trên tổng số 450.000 xe con từ 9 chỗ ngồ trở xuống toàn thị trường. Còn doanh số bán xe hybrid quý I/2025 đạt 2.873 xe, trên tổng số khoảng 80.000 xe con từ 9 chỗ ngồi trở xuống toàn thị trường. Trong số này, toàn bộ là xe HEV, không có xe PHEV. Số lượng xe PHEV tiêu thụ thực tế rất ít, chủ yếu thuộc về 1 số thương hiệu hạng sang.

Cuối năm 2017, hãng Mitsubishi đã tiên phong nhập khẩu mẫu xe Oulander PHEV về phân phối tại thị trường Việt Nam, với tham vọng sẽ tiến tới sản xuất lắp ráp tại chỗ, nhưng đã thất bại bởi không có doanh số.

Theo Diễn đàn doanh nghiệp