Chờ đợi xe hybrid ưu đãi thuế

Ưu đãi thuế cho xe hybrid sẽ giúp tiết kiệm hàng chục nghìn tỷ đồng chi phí nhiên liệu mỗi năm, qua đó sẽ giảm nhập khẩu dầu thô và giảm ô nhiễm môi trường.

Trong xu thế xanh hoá, bên cạnh xe điện, thị trường xe hybrid tại Việt Nam đang nổi lên thành một hiện tượng mới. Doanh số bán tăng, nguồn cung ngày càng nhiều với sự xuất hiện của hàng loạt sản phẩm mới.

Xu thế xanh hóa

Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), xe hybrid đã tăng doanh số đáng kể, từ 546 xe trong năm 2020 lên 9.866 xe năm 2024. Con số này cho thấy xu hướng dịch chuyển của thị trường ô tô Việt Nam, từ xe động cơ đốt trong sang xe hybrid.

Các dòng xe hybrid có thể tiết kiệm từ 30% đến 50% mức tiêu thụ nhiên liệu so với xe động cơ đốt trong.​

Đến nay, thị trường Việt có khoảng hơn 20 mẫu xe hybrid khác nhau, trải dài ở các phân khúc SUV, sedan và MPV, với mức giá từ hơn 500 triệu đến vài tỷ đồng. Xe hybrid hiện nay đã khắc phục được những yếu điểm thời kỳ đầu. Các loại xe hybrid thế hệ mới đã được áp dụng nhiều công nghệ tiên tiến, đạt được hiệu quả năng lượng tối ưu hơn, bằng cách kết hợp khéo léo động cơ đốt trong và động cơ điện. Cùng với đó, người tiêu dùng Việt Nam cũng ngày càng có nhiều kiến thức hơn về xe hybrid.

Tính ưu việt của xe hybrid ở chỗ kết hợp được những lợi thế của xe xăng, dầu và điện. Xe hybrid vận hành mượt mà ở dải tốc độ thấp nhưng khi cần, vẫn tăng tốc tốt. Sự xuất hiện của động cơ điện và khả năng vận hành độc lập với động cơ đốt trong ở một số thời điểm, giúp xe giảm tiêu hao nhiên liệu lẫn phát thải đáng kể so với xe động cơ đốt trong truyền thống. Nghiên cứu của Đại học Bách Khoa Hà Nội cho thấy, các dòng xe hybrid có thể tiết kiệm từ 30% đến 50% mức tiêu thụ nhiên liệu so với xe động cơ đốt trong thông thường.

Bên cạnh sự bùng nổ của xe điện, xe hybrid được coi là bước đệm giúp người dùng dần thay đổi thói quen sử dụng ô tô, hướng đến việc giảm phát thải, hạn chế ô nhiễm môi trường, đối phó với biến đổi khí hậu.

Tuy có sự tăng trưởng cao mấy năm gần đây, nhưng so với tổng doanh số bán ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống (không tính xe điện), năm 2024 là 330.000 xe thì con số gần 10.000 xe hybrid tiêu thụ vẫn chiếm một tỷ lệ rất nhỏ.

Tăng thêm ưu đãi

Rào cản lớn nhất để ô tô hybrid tiếp cận khách hàng là giá bán thường cao hơn phiên bản thuần xăng, dầu, do có thêm động cơ điện và bộ pin. Trong khi đó, Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) hiện hành của Việt Nam quy định: xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện, năng lượng sinh học, trong đó tỷ trọng xăng chiếm không quá 70% số năng lượng sử dụng, được ưu đãi thuế suất thuế TTĐB bằng 70% mức thuế suất dành cho xe cùng loại.

Với quy định này, chỉ những ô tô chạy xăng kết hợp với năng lượng điện (có sạc ngoài) như xe plug-in hybrid electric vehicle (PHEV) mới được hưởng ưu đãi thuế. Còn xe hybrid electric vehicle (HEV), có năng lượng điện được chuyển hoá từ nhiên liệu xăng (không có sạc ngoài), không được hưởng ưu đãi thuế. Người mua xe HEV tại Việt Nam hiện phải chịu thuế TTĐB từ 35-150% tùy dung tích xi lanh và nộp lệ phí trước bạ từ 10% -12%, giống như xe động cơ đốt trong truyền thống.

Tuy nhiên, Dự thảo sửa đổi Luật thuế TTĐB đang gây chú ý khi đề xuất ưu đãi cho xe hybrid không phân biệt HEV và PHEV, bằng 70% thuế suất đối với xe chạy xăng, dầu thông thường. Nếu được thông qua, sẽ tạo cú hích lớn cho sự phát triển của xe HEV tại Việt Nam. Thuế TTĐB giảm sẽ giúp xe HEV có điều kiện giảm giá bán. Giá bán giảm thì số tiền nộp lệ phí trước bạ cũng giảm theo, nhiều mẫu xe sẽ giảm chi phí tới cả trăm triệu đồng.

Theo VAMA, xe hybrid được sản xuất trong giai đoạn 2026-2030 có thể góp phần giảm hơn 2,6 triệu tấn lượng phát thải khí CO2, giúp tiết kiệm ngân sách để bù đắp lượng phát thải tương đương với 333 tỷ đồng tín chỉ carbon.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho rằng, xe hybrid nên được hưởng mức ưu đãi thuế 50%, so với xe xăng truyền thống. Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu, cũng ủng hộ đề xuất ưu đãi thuế 50% với các dòng xe hybrid, không phân biệt kiểu loại cấu hình. “Theo tôi, cần chính sách thuế đủ hấp dẫn, để thay đổi hành vi tiêu dùng”, ông Hiếu nói.

Cũng có nhiều ý kiến bày tỏ quan ngại về tương lai của xe hybrid tại Việt Nam, vì mục tiêu cuối cùng là đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050, nghĩa là 100% xe mới sản xuất sẽ không có phát thải CO2. Như vậy, xe điện mới là tương lai. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng, xe hybrid là một hướng đi cần thiết hiện nay bên cạnh xe điện, để giúp tiến trình giảm phát thải ở Việt Nam diễn ra nhanh hơn, bởi ô nhiễm không khí ngày càng nặng nề.

Theo Diễn đàn doanh nghiệp